Oude naam (1326) voor de huidige (Kasteel)Rips in Gemert.
In de Paelbrief van 1326 worden de grenzen tussen het rechtsgebied van Dirick van Gemert en de Duitse Orde beschreven, waarin ‘ghere Beke’ als grensscheiding wordt genoemd. Omdat in het oorkondenboek van Gemert ‘Ghere Beke’ met een hoofdletter wordt geschreven, wordt de suggestie gewekt dat het een onderdeel van de naam is. Eerder werd gedacht dat het eerste woorddeel verwijst naar middeleeuws ghere ‘spies, speer, speervorming, schuin lopend’. Mogelijk een aanduiding voor het schuine verloop van de beek
Van der Velden veronderstelt dat het geen eigennaam betreft. Hij constateert in Gemerts Heem (2012) dat de zinsnede waarin de naam wordt genoemd geen lidwoord heeft en dat het woord ghere hier blijkbaar de zelfde positie inneemt als het lidwoord den (vrouwelijk enkelvoud, datief van het aanwijzend voornaamwoord gene). Vooys (1947) noemt) eveneens ghere naast gheendre als aanwijzend voornaamwoord in betekenis ‘gins’.
Zie ook de artikelen over Rips en Dribbelei.
Geraadpleegde bronnen
- J. van der Velden: Ghere Beke. In Gemerts Heem (2012)
- C. Vooys: Voornaamwoorden. (1947).
Het woord ghere maakt géén onderdeel uit van de naam van de beek, maar is slechts een aanwijzend voornaamwoord. Dit verklaart meteen waarom de combinatie ghere beke na 1326 niet meer is voorgekomen. Deze beek werd naderhand gewoon de Beek genoemd! Ghere Beke is in het Nederlands van toen op te vatten als gene Beke of die Beke. Ghere fungeert hier uitsluitend als aanwijzend voornaamwoord en is géén onderdeel van de naam. Zie artikel Ghere Beke in Gemerts Heem GH-2012-03
Beste Jacques,
Dank voor de correctie. Ik was niet op de hoogte van je artikel. Ik zal mijn artikel aanpassen en een passage citeren.
Ik laat de naam wel bestaan voor het geval mensen zoeken op die naam.
Met vriendelijk groet,
Hein
Dag Hein,
Ik ben blij dat dit idee goed ontvangen is. Succes
Groet Jacques