De naam van het dorp Sambeek is een verbastering van de waternaam Zandbeek (Santbeek).
De oudste schriftelijke vermelding van Sambeek dateert uit 1294 als Zannebeke. Op de kaart van Knollaert is (evenals alle op kaarten uit de 16e t/m de 18e eeuw) de beek nog noordwestelijk van het dorp richting Maas getekend. De ‘Santbeek’ zou dan (vanaf vanaf Sambeeksche Hoek) de Strijpsche beek volgen en ter plaatse van de latere aftakking naar de Raam, de gemeentegrens van Sambeek en Boxmeer volgen naar de Maas. Op de eerste detailkaarten in de 19e eeuw is de ‘Santbeek’ echter niet meer zichtbaar, evenals de vele andere kleine beken die eertijds vanaf de Peelgronden rechtstreeks naar de Maas konden afstromen. Veel van die Peelbeken zijn na de ‘opdroging’ van de Peel grotendeels verdwenen. Ook heeft de bedijking en de peilstijging van de Maas er voor gezorgd dat de ontwatering van o.a. het Sambeekse Broek niet meer rechtstreeks op de Maas kon plaats vinden. De beken vonden daarna hun weg in noordelijke richting via Boxmeer en (na het verlengen van de Oeffeltse Raam) via Oeffelt naar de Maas. Dit proces heeft zich waarschijnlijk al in de 13e t/m 15 eeuw voltrokken.
Minder waarschijnlijk is dat de ‘Santbeek’ de huidige Sint-Jansbeek betreft die nu nog ten oosten van het dorp Sambeek naar de Maas stroomt. Sint-Jan is de patroonheilige van het dorp Sambeek.
De huidige afwatering vindt plaats via de Sambeekse Uitwatering die in 1932 nieuw werd gegraven water met als doel om de (landbouw)ontginning in het Sambeeks Broek mogelijk te maken. Daarmee werden de voormalige Strijpsche beek en de bovenloop van de Oeffeltsche Raam naar de nieuwe Uitwatering bij Sambeek geleid.
Rivierbeschrijvingen
Zie onder de beschrijving van de waternaam.
Sambeek op de gemeente kaart van Hugo Suringar (Leeuwarden 1864)
De plaatsnaam Sambeek (Santbeek) en de beek waaraan het dorp zijn naam heeft ontleend. Bron: Cornelis Knollaert van Nederveen (datering ??). Met dank aan Rien van den Brand.
Historische veldnamen met Run
Geen waarnemingen opgenomen.