Het toponiem sang (ook seng, sing) wordt in Noord-Brabant zeldzaam aangetroffen in plaats- en waternamen, meestal in een moerassige omgeving. In Nederland niet aangetroffen als riviernaam, wel in de moerasnamen Sangbroek (Mierlo), Sengelsbroek/Singelheide (Bergeijk) en Senkeldam (Goor). Kempeneers (2018) noemt in Oost-Vlaanderen nog Sengelsveld. De etymologie is onduidelijk, maar staat semantisch wel met elkaar in verband. We noemen hier drie mogelijke verklaringen;
- Hekket (1969) noemt verder nog Senkeldam Zenckledamme (1400) een erf bij Goor en voor Duitsland ook Sankel Sangu (890) hof bij Kierspe en Senkelo (1535) buurtschap bij Riemsloh. Mogelijk verband met sange/senge/singe ‘afgebrand bos’ en sengel ‘kreupelhout, sprokkelhout’. Verband met ww. zengen, zangen, sangelen ‘schroeien, branden’. Ook Pokorny (1959) noemt in het Nederduits sangeren, sengen (*sangjan) ‘branden, opdrogen’.
- Greule (2014) noemt verder Sangebach Niedersachsen (D) ouder Sanghen (1548) naar Germaans *sankwa ‘inzinking in de grond, dal, laagte’. Naar Debrabandere (2011) in Brabant en Limburg ook als; zonk, zink, zenk ‘laagte, iets wat onder water staat’
- Kempeneers (2018) noemt nog *sania/senia, voorgermaans ‘moerasland, rietland’ en grondwoord voor diverse riviernamen zoals; Zenne (België) Sense (Zwitserland) en Sinn (Beieren en Hessen). Frans saigne en Latijn sagna, segna, signa eveneens ‘moeras’.
Historische veldnamen met Sang-Seng-Sing
- Sang of Sangbroek, onderdeel van Sang en Goorkens (Mierlo).
- Sengelsbroek, Singelheide (1877) buurtschap in Luijksgestel (Bergeijk).
Geraadpleegde bronnen
- http://www.volkoomen.nl/Plaatsnamen%20en%20hun%20betekenis.htm
- J. Hekket: De namen op ‘dam’ in Twente. Naamkunde (1969)
- J. Pokorny: Indogermanisches Etymologisches Wörterbuch (1959). https://indo-european.info/pokorny-etymological-dictionary/senk.htm
- J. de Vries: Nederlands Etymologisch Woordenboek (1971).
- J. Udolph: Namenkundliche Studien zum Germanenproblem (1994).
- A. Greule: Deutsches Gewässernamenbuch (2014
- P. Kempenaars, K. Leenders, V. Mennen, B. Vannieuwenhuyze: De Vlaamse waternamen, verklarend woordenboek deel 1 (2016) en deel 2 (2018).
- Online datenbank: https://search.ortsnamen.ch/de/record/802003274
Waterstaatskaart Eindhoven-4 (1877).