Ulpersloot, Bovenste- en Onderste Ulpersloot (Empel, )

De Benedenste- en Bovenste Ulpersloot vormden de oude afwatering van de ‘Polder van Empel en Meerwijk’ nu opgegaan is de waterpartijen van de stadsuitbreiding Groote Wielen (’s-Hertogenbosch). De afwatering verliep via de Empelsche Wetering of Polders Wetering door de Empelsche Sluis naar de Oude  Dieze. Mogelijk verwijst het eerste woorddeel Ulp naar een oude veldnaam voor ‘nat gebied, waterrijk weiland, broekgebied, moeras’.

Vergelijk deze naam met het Vlaamse riviertje de Hulpe, Olpe (1399), Ulpe (1418) bij Zichem (Vlaams-Brabant) en de plaatsnaam Ulbeek. Kempenaar (2016) noemt voor de etymologie Middel-Nederlands; ul, oel en Rijnlands; ul, ol, uhl, ohl, nultrap van het werkwoord ‘opwellen’, met p als suffix van Germaans apa ‘water’. Vergelijk ook de riviernaam Öhl in het stroomgebied van de Geul (L).

Bronnen

• https://etymologiebank.nl/trefwoord/oel
• J. van Gorp: Riviernamen in de Kempen (1936).
• P. Kempenaars, K. Leenders, V. Mennen, B. Vannieuwenhuyze: De Vlaamse waternamen, verklarend woordenboek deel 1 (2016) en deel 2 (2018).
• M. Schönfeld: Nederlandse waternamen: Amsterdam (1955).

Kadastrale kaart van Empel/ links van de titel een verklaring van de burgemeester d.d. 1872 linksboven kompasroos/ middenonder de schaal, 1872. Bron BHIC.