De Wamp is een overwegend Belgische rivier in het stroomgebied van de Kleine Nete. Een klein deel van het oorsprongsgebied ligt in Noord-Brabant ten zuiden van Reusel (1100 ha). Het is het enige deel van Noord-Brabant dat afwatert naar het stroomgebied van de Schelde (uitgezonderd de gebieden op de Brabantse Wal die rechtstreeks afwateren op de Schelde). De waternamen Wamp en Nete worden in Nederland niet gebruikt.
Wamp is een zogenaamde apa-naam, een combinatie wam+apa. De apa-namen dateren uit de Frankische periode (vanaf de 4e eeuw). De oudste attestatie is Wambacum (877) voor de Wambeek bij Sint-Kwintens-Lennik.
Kempenaars e.a. (2018 en 2019) verwijst naar Greule (2014) die uitgaat van Germaans ‘wana ‘ in de betekenis van droog, weinig water voerend. In Vlaanderen zijn diverse weken met de naam Wambeek of Wanbeek (nabij Volkegem, Wijtschate, Sint-Kwintens-Lennik, Elverdinge). Naast Wamp ook Wimp (nabij Geel) met vergelijkbare etymologie. In Noord-Brabant alleen aangetroffen in Wambergsebeek, genoemd naar het landgoed de Wamberg (Berlicum) met vergelijkbare etymologie. Zie het artikel onder de naam Wambergsebeek.
Waarschijnlijker is de verklaring die A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997) geven, door te verwijzen naar het werkwoord ‘wamen’ in de betekenis van modder opwellen. Ook In de betekenis van misselijk zijn, braken voorkomend in vele Noord-Europese talen (als werkwoord wamelen ook dialectisch in het Nederlands). De betekenis ‘wam’ is bewaard gebleven in het woord wam-buis, verwijzend naar de buikholte van waaruit een vloeistof naar buiten treedt. Hierbij is een historisch verband met het opborrelen en ontspringen van water uit een bron niet ver weg. De oudste attestatie voor de Wamp bij Arendonk is opte sprinkende Wampe (1368).
Geraadpleegde bronnen
- A. Carnoy: De Germaanse oorsprong van de riviernamen met Apa (1923).
- A. Carnoy: De Plaatsnamen van de Brusselsche Omgeving (1925).
- A. Greule: Gewässernamenbuch; Etymologie der Gewässernamen und der zugehörigen Gebiets-, Siedlungs- und Flurnamen (2014).
- F. van Veen en N. van der Sijs: Etymologisch woordenboek (1997).
- Kempenaars, K. Leenders, V. Mennen, B. Vannieuwenhuyze: De Vlaamse waternamen, verklarend woordenboek deel 1 (2016) en deel 2 (2018).
- M. Schönfeld: Nederlandse waternamen: Amsterdam (1955).