De Zaarmark die ook wel Zaan of Zaanmark wordt genoemd is de historische naam voor een voormalig zijriviertje van de Mark. Verwant met de Noord-Hollandse riviernaam Zaan.
Het riviertje ontsprong op twee plaatsen in het Mastbos bij Breda en liep door de polder Boeimeer, een zeer laag en drassig gebied ten noorden van de stad. Het heeft waarschijnlijk een functie gehad bij de middeleeuwse ontwatering van het Boeimeer, omdat de nabij gelegen Aa of Weerijs werd opgeleid ten gunste van de turfvaart. De Zaarmark stroomde ten zuiden van de Julianabrug in de Mark.
Zaar is een Zuid-Nederlandse vorm van de plantensoort zegge, in de betekenis van ‘scherp gras’ De meeste soorten groeien op zure, vochtige bodem. Het hooi van de beemden waar veel zeggen groeiden, was waardeloos. De naam van het waterloopje duikt al in 1569 op als Zaart. Als perceelsnaam hooi-of weiland in Boeimeer wordt het al in 1295 genoemd.
De benaming ‘Zaren’ komt ook voor in het cijnsboek van Gilze en Rijen in 1456, ’ten riden in de zaren noordwaarts van de Bredaesche strate’. Ook aan de Dongenseweg lag een stuk hei dat Zaren of Saren werd genoemd. Verder als toponiem bekend uit; Gemert, Zundert, Roosendaal en Boxtel.
Geraadpleegde bronnen
- P. van Veen en N. van der Sijs (1989), Etymologisch woordenboek
- https://erfgoed.breda.nl/upload/downloads/4_5_buiks_Boeimeer_low.pdf
- https://erfgoed.breda.nl/nieuws/historisch-beekje-de-zaanmark-bij-werkzaamheden-julianalaan-in-het-zicht-geweest/
- C. Buiks: Laatmiddeleeuws landschap en veldnamen in de Baronie van Breda
- https://neerlandistiek.nl/2018/02/zegge/
- M. Schönfeld: Veldnamen in Nederland (1950)